İYİ Parti Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu, İstanbul Havalimanı ile ilgili sıklıkla gündeme gelen tartışmaların açıklığa kavuşmasına ilişkin  “Meclis Araştırma” önergesi verdi.

Tatlıoğlu, uzun süredir tartışılan havalimanı ile ilgili  kamuoyunun doğru bilgilendirilmesini amaçladığı önergesinde, projenin bugüne kadar olan süreçleri hakkında açıklamada bulundu.

Tatlıoğlu, yıllara göre baz aldığı açıklamasında;

“Yıl 2011; Daha önce Silivri – Gazitepe bölgesinde inşa edilmesi planlanan havalimanının yeri değiştirildi ve Arnavutköy-Çatalca mevkii yeni proje alanı olarak belirlendi.

Yıl 2013; Proje ÇED sürecindeyken yönetmeliğine aykırı olarak 3 Mayıs 2013’te ihale çıkıldı.

İhaleyi, 10,2 milyar avro yatırım ve 26 milyar 139 milyon avro (KDV dahil) 25 yıllık kira bedeli ile 5 firmanın yer aldığı İGA (İstanbul Grand Airport) Havalimanı A.Ş. konsorsiyumu aldı.

Şartnameye göre toplamı 6,3 milyar avroya ulaşan yolcu gelir garantisi verildi.

Şartnameye göre, inşaatın ilk etabı 42 aylık sürede bitirilecek ve Havalimanı çalışmaya başlayacaktı.

İstanbul Yeni Havalimanı Projesi Uygulama Sözleşmesi, DHMİ ile İGA A.Ş. arasında 19.11.2013 tarihinde imzalandı.

Şartnamede, yüklenici firmaların yatırım bedelinin %20’si kadar öz kaynağa sahip olmaları hükmü yer almaktaydı. İlk etap inşaatı için 4,9 milyar avrosu kamu bankalarından, toplam 6 milyar avro kredi kullanıldı.

Yıl 2014; Henüz yer teslim işlemleri bitmemişken projenin temeli bizzat dönemin Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atıldı.

Yıl 2015; Sözleşmeye göre, ihale sonrası yapılması gereken yer teslimi yaklaşık 2 yıl sonra 01.05.2015’te gerçekleşti.

Şartname, havalimanı zemin kotunun deniz seviyesinden 90 metre yukarıda inşa edileceği şeklinde düzenlenmesine rağmen yükseklik 60 metreye indirildi. Sayıştay’ ın tespitine göre bu değişiklik yatırım maliyetinin yüklenici firmalar lehine 1.4 milyar Avro azalmasına neden oldu.

Ulaştırma Bakanlığı konu ile ilgili olarak yapmış olduğu açıklamada, “Eğer inşaatın tamamı bittiğinde, şartnamede taahhüt edilen 10,2 Milyar Avroluk yatırım bedelinin altında kalınırsa, belirlenecek usulle bu bedel tahsil edilecektir” dedi.

Şartnamede yer almayan bir diğer husus, dış finansman garantisiydi. 3. Havalimanı Uygulama Sözleşmesi 36. Maddesi değiştirilerek Hazine garantisi verildi.

Yıl 2018; İnşaat yer teslimini takip eden 42 aylık sürede bitirilemedi. 29 Ekim 2018 olarak açıklanan açılış tarihi de 31 Aralık’ a ertelendi.

Havalimanı açılışına yetiştirileceği iddia edilen Gayrettepe-Havalimanı metro hattı inşaatı bitirilemedi. Son olarak 2019 Aralık ayına yetiştirileceği açıklandı.

Önce Ekim, daha sonar ise Kasım ayında yapılacağı açıklanan taşınma işlemi son olarak 3 Mart’a ertelendi.

Yıl 2019; Tüm bu gelişmeler sonunda İstanbul Havalimanının ilk etabı henüz tam olarak faaliyete geçmeden, İGA’nın 5 ortağından biri olan Kolin, 9 Ocak 2019 günü elindeki yüzde 20 hisseyi Kalyon AŞ’ye devrettiğini açıkladı.

Proje hakkında yapılan akademik çalışmalar, garanti ödemelerin yer aldığı ilk 12 yıl için iki farklı senaryonun için,

1. Senaryoda, 5,7 milyar avro,
2. Senaryoda ise 7,7 milyar avro zararın doğabileceğini, projenin 2030 sonrasında ise kâra geçebileceğini hesaplamaktadır. Bir başka değerlendirme projenin tamamı için 4,8 milyar avro birikimli zararın ortaya çıkabileceğini hesaplamaktadır” dedi.