Bursa Barosu’ndan SMA hastaları için hükümete çağrı

Bursa Barosu Sağlık Hukuku Komisyonu, yurt genelinde yüzlerce SMA Tip1 hastası çocuğun ve ailelerinin zor durumda olduğuna dikkat çekerek, hastalığın tedavisinde başarılı olan Zolgensma adlı ilacı devlet tarafından ithal edilmesini, medikal cihaz ve fizyoterapi ücretlerinin de SGK kapsamına alınmasını istedi.

Bursa Adalet Sarayı bahçesindeki tören alanında düzenlenen basın açıklamasına, Bursa Barosu Başkanı Av. Gürkan Altun, Sağlık Hukuku Komisyonu Başkanı Av. Okan Dursun ve komisyon üyesi avukatlar katıldı. Basın açıklamasını komisyon üyesi Av. Bilge Yazıcı Sönmez okudu. Sönmez, 2017 yılından bu yana hastalığın bilinen ilk tedavi aracı olan Sprinraza adlı ilacın yurtdışı onaylı ilaç listesine alınmasıyla, SMA hastaları için bir umut ışığı doğduğunu söyledi.

NEFESSİZ KALDIKLARI İÇİN ÖLÜYORLAR

4’er aylık dozlar şeklinde uygulanan bu ilacın, zamanında alındığı takdirde hastalığın seyrini yavaşlattığını belirten Av. Bilge Yazıcı Sönmez, “Ancak, bu amansız hastalığın pençesinde ölüm kalım savaşı veren yavrularımız, bu ilacı kullanırken de maalesef solunum cihazına bağlı bir şekilde hayatta kalmaya çalışmaktadırlar. Unutulmamalıdır ki, çocuklarımız ellerini kollarını hareket ettiremedikleri için değil, nefessiz kaldıkları için hayatlarını kaybetmektedirler. Yine bu ilacı kullanan yavrularımızın birçoğu beslenemedikleri için midelerine tüp takılmakta, öksürmesi ve rahat nefes alabilmesi için öksürme ve solunum cihazlarına, omurgasında skolyoz oluşmaması ve daha rahat nefes alabilmesi için özel koltuklara, sürekli kas kaybettikleri için bazen günde 2 defa olmak üzere her gün fizik tedaviye ihtiyaç duymaktadırlar. Bu süreç bebeklerin büyük acılar çekmesine sebebiyet vermektedir. Ayrıca bu öksürme cihazının ortalama 40.000 TL, solunum cihazının 8.000 TL, oksijen tüpünün 4.000 TL, koltuğun ise 4.000 TL’dir. Fizik tedavi masraflarının aylık maliyetinin ortalama 3.000 – 5.000 TL arasında değişmesi nedeniyle gerek aileler gerekse sosyal güvenlik kurumumuz bu maliyetlerin altında ezilmektedir” dedi.

PANDEMİ TEDAVİLERİ GECİKTİRİYOR

Uygulanan kriterler nedeniyle bu ilaca kavuşamayan hastalar olduğunu söyleyen Sönmez şöyle konuştu:

“Yine tüm dünyada etkisini gösteren covid-19 salgın hastalığı nedeniyle bu bebekler aylardır tedavi almak için beklemektedir. Covid-19 hastalığının bu kadar yayın olduğu bir dönemde sürekli olarak hastaneye girip çıkmaları ve enfeksiyona yatkın olmaları nedenleriyle büyük bir risk altında kaldıkları gibi, yine bu salgın nedeniyle ülke genelinde yoğun bakım servislerinin dolu olması nedeniyle, yoğun bakıma alınmak için günlerce beklemektedirler.

Tüm bu olumsuzluklar nedeniyle ve Spinraza’dan beklenen fayda elde edilemedi denilerek ilacı kesilen çocuklarımızın aslında öngörülen sürelerde alınması halinde, solunum cihazına bağlı bir şekilde yaşamalarına rağmen hastalıklarının seyrinin yavaşladığını hepimiz görmüş bulunmaktayız.”

YENİ İLAÇ, YENİ UMUT

2019 yılında yayınlanan bir haberde, Zolgensma adlı bir ilaç çıktığı ve bu ilacın FDA ve EMA tarafından onaylandığı, ilaç verilen bebeklerin solunumlarının hemen düzeldiği, desteksiz oturmaya başladıkları, hayatta kalma oranlarının ise % 98 olduğunun belirtildiğini kaydeden Sönmez, şöyle devam etti:

“İlaç ve tedavi masraflarının çok yüksek olması, ailelerin bu maliyetin altından kalkamaması nedeniyle, gereken bedelin toplanması için bağış kampanyaları düzenlemek istemişlerdir. Ancak Zolgensma’nın ülkemizde henüz onaylanmaması nedeniyle valilikler tarafından bağış kampanyalarına izin verilmemektedir. Hatta kampanya düzenlenen bir bebek için yapılan bağışlara el konulmuştur. Şu an düzenlenen bağış kampanyaları yurtdışında açılan bağış hesapları ile yürütülmektedir. Hasta aileleri bir yandan sürekli olarak ilgi ve bakıma muhtaç yavrularıyla ilgilenmekte, diğer yandan da bağış toplayabilmek ve seslerini duyurabilmek için mücadele etmektedirler. Hasta yavrularımız ve aileler telafisi imkansız zararlara uğramışlardır. Daha da önemlisi, bağış kampanyaları aylar sürmektedir. Oysa bu yavrularımızın kaybedecek bir anları dahi yoktur.

Ayrıca bu tedavi ABD’de 2 yaş altı tüm çocuklara, bazı Avrupa ülkelerinde 21 kg. altındaki tüm çocuklara uygulandığında tedaviden maksimum fayda sağlandığı belirtilmiştir. Bu sınırların dışındaki çocuklarda ise tedavi süreci uzamaktadır. Kampanya süresinin uzunluğu gözetildiğinde bu süre içerisinde bebekler bu sınırlara ulaşmış olacaktır. Bu bebeklerin aileleri çocuklarının büyümesine ve kilo almasına sevinememekte, hatta bir anne yavrusu kilo almasın diye aç uyuttuğunu söylemiştir.”

MALİYETİ DAHA DÜŞÜK

Bu tedavinin, ülkemizde ömür boyu kullanılması gereken Spinraza tedavisinden hem daha etkili hem de daha ucuz olduğunu ifade eden Sönmez, “Spinraza’nın birim fiyatı daha ucuzdur ama gerek ömür boyu kullanılması gerektiği gerekse bebeklerin nefes alabilmek için ihtiyaç duydukları medikal cihazlar ve fizik tedavi masrafları göz önüne alındığında Zolgensma adlı ilacın ve tedavisinin daha ucuz olduğu aşikardır. Zira Zolgensma tek sefer kullanılır ve biter. Ortalama bir hesap yapıldığında sadece ilaç masrafı olarak Zolgensma tedavisi 5 yıllık Spinraza tedavisinden ucuzdur” diye konuştu.

Sağlık Bakanlığı’nın konuya ilişkin son açıklamasında, gerekli tüm altyapının kurulduğu, bu ilacın SGK kapsamına alınacağını, bütçenin bunu kaldırabilecek güçte olduğunu ancak üretici firmadan istenen bilimsel makale ve verilerin verilmediğinin söylendiğini ifade eden Sönmez, “Oysa ki, bu ilaç belirttiğimiz üzere FDA ve EMA tarafından onay almış ve Amerika Birleşik Devletleri, Polonya, Macaristan, Almanya, Japonya gibi pek çok ülkede kullanılmaktadır. Öte yandan, kısa bir süre önce ithaline izin verilen ancak henüz SGK tarafından karşılanmayan Risdiplam adlı ilaç sadece FDA tarafından onaylanmış, EMA tarafından henüz onaylanmadığı halde ithaline izin verilmiştir. Ülkemizin ve tüm dünyada yaşanan küresel kriz nedeniyle Zolgensma adlı ilacın SGK tarafından karşılanmasının mümkün olmamasını anlayışla karşılayabilmekteyiz. Bu mümkün olmasa da bu ilacın ülkemize gelmesi durumunda hasta aileleri ve tüm vatandaşlarımızın yardımıyla bebeklerimizin tedavilerine kavuşacağını ümit etmekteyiz. İlacın ülkemize gelmesi durumunda mevcut bağışlarla dahi aileler bu ilacı alabileceklerdir. Hal böyle olmakla bu insanlar bu ilacın neden ülkemize gelmediği hususunda isyan etmekte ve devletimizin sahip çıkmasını beklemektedirler.

Zolgensma adlı ilacın ithal edilmesi, Spinraza adlı ilaç için uygulanan kriterlerin kaldırılması, tüm medikal cihazların ve fizyoterapi ücretlerinin SGK tarafından karşılanması zorunluluk arz etmektedir.

Hastalığın kesin, kalıcı ve gerek hasta ailelere gerekse devlete daha ucuz maliyetle tedavisi mümkün iken, bir insanın hele ki masum ve günahsız bir yavrunun hayatından daha değerli bir şey olmayacağını göz ardı etmek olanaksızdır” dedi.