Eğitim ve sorumluluk
Dünyayı aydınlatan İbn-i Haldun, Mukaddime adı eserinde ne güzel yol göstermiş.
Okuyan abat olmuş. Okusa da anlamayan toz içinde kalmış.
ABD’yi bilmeyen kendi iradesiyle siyaset yapamaz.
***
Ronald Regan, 1981 yılında yaptığı bir konuşmada, ABD eknomi politikalarının ilham kaynağının İbni Haldun olduğunu işaret ederek şu sözlerine vurgu yapmıştır;
”Devletlerin kuruluşunda:
Vergiler düşük, gelirle yüksek olur.
Yıkılışlarında ise:
Vergiler fazla, gelirler az olur.”
***
İbn-i Haldun, devletlerin kuruluş, yükseliş ve yıkılışını ASABİYYE kavramı ile izah ederek devletlerin hayatını:
Birinci dönem, “zafer ve kuruluş”,
İkinci dönem, “otorite ve yükseliş”
Üçüncü dönem, “duraklama” ve 5. dönem ise, ”İSRAF, BOZULMA ve YIKILMA…”
***
Son dönem,
SEFAHAT,
ŞEHVET
ve hırsların egemen olduğu ve devletlerin yıkılmaya, çökmeye,
başladığı zaman dilimidir..
***
İbn-i Haldun’a göre toplumun çöküşünün belirtileri şöyle özetlenir;
Toplumda dayanışmanın yok olması,
Üretimin zayıflaması,
Fiyat ve vergilerin artması,
Adaletsizliğin ve kayırmacılığın artması,
Umutların kırılması, güvensizlik ve karamsarlığın artması,
Göçün hızlanması…
***
Not: Bir sohbet anında bana verilen bu yazıyı okurlarıma sunmayı görev bildim. Bana söz kalmadı.
Hatırladığım şu sözle arz ederim:
Celladına aşık olmuşsa bir millet,
İster ezan, ister çan dinlet. İtiraz etmiyorsa,
Sürü gibi illet, müstehaktır ona zillet…