Kamu mali yönetimi ve kontrolüne ilişkin teklif kabul edildi

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Kanunla, performans esaslı program bütçe anlayışının, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na yansıtılması amaçlanıyor.

Kamu idareleri, program bütçeye uygun olarak yürütecekleri faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını, amaç, hedef ve performans göstergelerini içeren performans programı hazırlayacak.

Kamu idareleri, bütçelerini kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı programı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanlığı yıllık programı, stratejik planlarıyla program yapısına uyumlu şekilde ve performans esasına dayalı hazırlayacak.

Kamu idareleri, bütçeleri ile stratejik plan ve performans programlarını izlemek ve değerlendirmek amacıyla nesnel, sistematik ve düzenli olarak veri toplayacak ve analiz edecek. İzleme ve değerlendirme sonuçları idare faaliyet raporlarında gösterilecek.

Kamu idare bütçeleri, program yapısı esas alınarak kurumsal ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde, uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanıp uygulanacak.

Analitik bütçe sınıflandırması esas alınacak

Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun gider cetvelinin bölümleri, analitik bütçe sınıflandırması esas alınarak programlar itibarıyla düzenlenecek.

Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun gider cetveli program sınıflandırmasına göre düzenlenecek, ilgili mevzuatta yer alan “tertip” ile “ilgili hizmet tertibi” ibarelerinin tanımı, program yapısına uygun olarak yeniden belirlenecek.

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bütçelerini 3 yıllık bütçeleme anlayışı, stratejik planları ve performans programları ile program yapısını esas alarak Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda tanımlanan tertip düzeylerini içerecek şekilde hazırlayacak.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamındaki idarelerden bir bölümünün halen başka bir idareyle birleştirildiği ya da kapatıldığı halde Kanun’a ekli cetvellerde bulunmaya devam ettiği için düzenleme yapılacak. Değişiklikle yalnızca cetvellerde olması gereken idarelere yer verilecek.

Vakıf üniversitelerine tıp fakültesi açabilmek için şartlar

Yükseköğretim Kanunu’nda da değişiklik yapan kanunla, tıp fakültesi açmak isteyen vakıf üniversitelerine bazı şartları taşıma zorunluluğu getiriliyor.

Tıp fakültesi kurmak isteyen vakıf üniversitelerinde eğitim ve öğretim faaliyetleri ile sağlık hizmetleri sunumu için asgari 200 yatak kapasitesine sahip olması ve YÖK’ün tıp eğitimi için gerekli gördüğü asgari fiziki mekan ve donanım şartlarını sağlaması şartı aranacak.

Bu kapsamda vakıf üniversitelerinde tıp eğitimi için mülkiyeti, işletme hakkı ve ruhsatı kendisine ait bir hastanenin varlığı, faal bir özel hastanesi yoksa tıp fakültesi açabilmesi için Sağlık Bakanlığından ön izin alması, ön izinle kurulan tıp fakültelerinin eğitime başlayabilmeleri için ise hastane ruhsatının alınmış olması gibi şartlar da getirilecek.

Tıp eğitimi için gerekli şartlar YÖK tarafından, sağlık hizmetlerinin sunumu için gerekli şartlar ise Sağlık Bakanlığınca belirlenecek.

Genel Kurulda önerge ile ihdas edilen maddeyle, Yükseköğretim Kanunu’na geçici madde eklendi. Buna göre, eklenen geçici maddenin yürürlüğe girdiği tarihte bünyesinde tıp fakültesi olan ve kendisine ait hastanesi bulunmayan vakıf yükseköğretim kurumlarının geçici maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde kanunda belirtilen şartları taşıyan hastaneye ait ön izin belgesini veya aynı şartları haiz mevcut bir hastaneyi devralacağına dair belgeyi Yükseköğretim Kuruluna teslim etmesi zorunlu olacak. Bu süre içinde söz konusu belgeleri teslim etmeyen vakıf yükseköğretim kurumları uyarılacak.

Bu sürenin bitiminden itibaren bir yıl içinde söz konusu belgeleri sunamayan vakıf yükseköğretim kurumlarının tıp fakültelerine öğrenci verilemeyecek. Üç yıllık sürenin bitiminden itibaren iki yıl içinde mülkiyeti kendisine ait veya Hazineye ait olup düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce vakıf yükseköğretim kurumuna irtifak hakkı tesis edilmiş olan taşınmazlar üzerinde bulunan işletme hakkı ve ruhsatı kendine ait olan kanunda belirtilen şartları taşıyan hastaneye ilişkin belgeleri Yükseköğretim Kuruluna teslim etmeyen vakıf yükseköğretim kurumlarının tıp fakülteleri kapatılacak. Mevcut öğrenciler hakkıda kanunun ilgili hükümleri uygulanacak.

Net borç kullanım tutarına düzenleme

Yasa, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a geçici madde ekliyor.

Türkiye Deprem Rehabilitasyon ve Yeniden Yapılandırma Yardım Programı (TERRA) kapsamında Avrupa Yatırım Bankası ile 9 Şubat 2000, 6 Kasım 2000 ve 2 Nisan 2003 tarihlerinde imzalanan dış kredi anlaşmaları çerçevesinde, mahalli idarelere dış borcun ikrazıyla kullandırılan kredilerden doğan vadesi geçmiş, vadesi gelecek Hazine alacakları ile bu kredilerden kaynaklanan, uzlaşılan ve yapılandırılan vadesi gelmemiş Hazine alacaklarının, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faiz, gecikme faizi ve diğer ferileriyle terkinine Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak. Bu kapsamda mahalli idarelerden yapılan tahsilatlardan herhangi bir iade gerçekleştirilmeyecek.

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen geçici maddeye göre, net borç kullanımı tutarı, 2020 yılı için 1 Ocak 2020 tarihinden geçerli olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanı ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım tutarının iki katı olarak uygulanacak.

Kırsal yerleşim özelliği taşıyan mahalleler “kırsal mahalle” olacak

Düzenlemeyle Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda da değişiklikliğe gidiliyor.

Köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunup sosyo-ekonomik durumu, şehir merkezine uzaklığı, belediye hizmetlerine erişebilirliği, mevcut yapılaşma durumu ve benzeri hususlar dikkate alınarak kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, kırsal mahalle kabul edilecek. Bunun için ilgili ilçe belediye meclisinin kararı ve teklifi üzerine, büyükşehir belediye meclisinin en geç 90 gün içinde karar alması gerekecek.

Bu belirleme, mahalle düzeyinde yapılacak ancak tamamı kırsal mahalle tespit edilmeyen diğer mahallelerde de 10 bin metrekareden az olmamak kaydıyla kırsal yerleşik alan belirlenebilecek.

Büyükşehir belediyesi, ilçe belediyesinden gelen teklifi aynen veya değiştirerek kabul edebilecek ya da reddedebilecek.

Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler tarafından iş yeri olarak kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçlı kullanılan binalar ve zirai üretimde kullanılan bina, arsa ve araziler, emlak vergisinden muaf olacak. Bu yerlerde ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için emlak vergisi yüzde 50 indirimli uygulanacak.

Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken bina inşaat harcı ile imarla ilgili harçlar alınmayacak; bu kanuna göre alınması gereken diğer vergi, harç ve harcamalara katılma payları yüzde 50 indirimli olacak.

Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, en düşük tarifenin iş yerleri için yüzde 50’sini, konutlar için yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenecek. Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için bu fıkrada belirtilen muafiyet ve indirimler uygulanmayacak.

Orman köyü, kasabası veya beldesiyken mahalleye dönüşen yerlere mevzuat ile tanınan hak, sorumluluk ve imtiyazların, bu maddedeki muafiyet ve indirimler ile çakışması halinde bu madde hükümleri uygulanacak. Ayrıca, diğer hak, sorumluluk ve imtiyazların korunmasına devam edilecek.

Vakıf taşınmazlarının kiralarına erteleme

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da değişiklik yapılarak, Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülmesi gereken faaliyetlerin, bu merkez veya bölgeler dışında da yürütülmesine 11 Ekim 2020 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle sınırlı olmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilecek.

Genel Kurulda önergeyle yapılan değişikliğe göre, mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazların yapım veya onarım karşılığı kiralama, restorasyon veya onarım karşılığı kiralama ve kat karşılığı inşaat modeliyle yapım işlerinde 11 Mart 2020 tarihinden 31 Aralık 2020 tarihine kadar inşai faaliyetlere ilişkin olarak süre uzatımı vermeye ve mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazlara ilişkin olarak kira sözleşmelerine istinaden ödenmesi gereken bedelleri ile ecrimisil bedellerinden 11 Mart 2020 tarihinden itibaren tahsil edilmesi gerekenleri başvuru şartı aranmaksızın 31 Aralık 2020 tarihine kadar ertelemeye Kültür ve Turizm Bakanı yetkili olacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisli veya tasarrufundaki taşınmazların maktu bedel esas alınarak döner sermaye işletmesi tarafından üçüncü kişilere kiraya verilmesine ilişkin sözleşmelere istinaden ödenmesi gereken bedellerden 11 Mart 2020 tarihinden itibaren tahsil edilmesi gerekenleri başvuru şartı aranmaksızın 31 Mart 2020 tarihine kadar ertelemeye Kültür ve Turizm Bakanı yetkili olacak. Bu süreler, bitiminden itibaren Kültür ve Turizm Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilecek. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulamadan tahsil edilecek.

5 madde çıkarıldı

Meclis Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaşan, AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”nden 5 madde çıkarıldı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen ancak Genel Kuruldaki görüşmeler sırasında kabul edilen önergelerle düzenlemeden çıkarılan maddeler şöyle:

Cumhurbaşkanlığının görev alanına giren ve uzmanlık gerektiren konularda çalıştırılmak için Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında Cumhurbaşkanlığı raportörü ve Cumhurbaşkanlığı raportör yardımcısı istihdam edilebilecek.

Cumhurbaşkanlığı raportörleri, mesleğe özel yarışma sınavıyla Cumhurbaşkanlığı raportör yardımcısı olarak alınacaklar ve bunlar için mesleğe girişte ihtiyaca göre yabancı dil şartı aranabilecek.

Cumhurbaşkanlığı raportör ve yardımcılarına TBMM yasama uzmanı ve yasama uzman yardımcılarına yapılan mali ve sosyal hak ve yardımlar, diğer özlük hakları kapsamında yapılması öngörülen ödemeler aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenecek. Emeklilik hakları bakımından da TBMM yasama uzmanı ve yasama uzman yardımcılarına denk kabul edilecek.

Cumhurbaşkanlığı raportörü ve Cumhurbaşkanlığı raportör yardımcıları, Devlet Memurları Kanunu’daki ilgili hükümden yararlanacak. Bunlar hakkında mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavları, tez hazırlama ve yeterlik sınavları ile bu kanunda yer almayan diğer hususlarda Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanacak.

Cumhurbaşkanlığı raportörü kadrolarında bulunanlardan hizmetine ihtiyaç kalmayanlar, Cumhurbaşkanlığı bağlı kuruluşlarında veya bakanlıkların merkez teşkilatlarında özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlilik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin durumlarına uygun uzman kadrolarına atanabilecek. Bunların atama teklifleri Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının birimlerinde raportör unvanıyla görev yapanlardan, hakimler ve savcılar, yasama uzmanları, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez teşkilatlarında uzman, müfettiş, kontrolör gibi kariyer meslek kadrolarında veya pozisyonlarında bulunanlar, Cumhurbaşkanlığı raportörlüğü kadrolarına atanabilecek.

Bu kadro veya pozisyonlarda bulunmuş ve Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında süreli personel olmayanlardan anılan Başkanlıkta 30 Eylül 2020’de yönetici kadrolarında görev yapanlar, Cumhurbaşkanlığı raportörü unvanını kazanmış sayılacak.

Elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumu

Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler, umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar, kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde yapılacak olan Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus 15 metreden yüksek kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında alan fonksiyonu tahdidi olmaksızın ve herhangi bir bedel, ücret, harç alınmaksızın gösterilecek.

Bu alanlarda 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilen kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları için ruhsat alınacak. Ruhsat başvurularında yatay ve dikey görünüşü içeren kroki ile statik ve elektrik projeleri dışında herhangi bir proje veya belge istenemeyecek. Ruhsat başvurusuna malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belge eklenecek. Bu kule veya direkler ile kurulumu bunlarla birlikte yapılacak elektronik haberleşme cihazlarına ait bulunduğu konteyner, kabin, kabinet ve benzeri altyapı unsurları için tek ruhsat düzenlenecek.

1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilmeyen ve yüksekliği 15 metreden fazla olmayan elektronik haberleşme istasyonlarının devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ve kamu veya özel mülkiyete tabi arsa, arazilerde kurulumuna mahsus kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına statik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat mühendislerince hazırlanacak raporun sunulması, fenni mesuliyetin üstlenilmesi, malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun ilgili mevzuatında belirlenen gerekli ve yeterli koruma mesafesinin bırakılması ile yer seçim belgesinin alınmış olması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarelerce izin verilecek.

Yapı ve binalarda kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına yüksekliği 10 metreden az olmak, statik elektrik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat ve elektrik/elektronik mühendislerince hazırlanacak rapor ile bu meslek mensuplarınca fenni mesuliyetin üstlenildiğine dair taahhütname verilmek ve malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarece izin verilecek.

1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilen kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları için ruhsat ve yapı kullanma izin belgesi başvurularında Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı alınacak.

İzin başvurularında ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı tutarı toplamı kadar izin belgesi bedeli alınacak. Ruhsat harcı, yapı kullanma izni harcı ve izin bedeline esas olan haberleşme istasyonlarına mahsus kule ve direklerin alanı (taban alanıX(yükseklik/5)) şeklinde hesaplanacak. Bunlar dışında herhangi bir harç, ücret ve bedel alınamayacak.

Her tür elektronik haberleşme cihazları ile bu cihazların teknik donanım ve bileşenleri izin veya ruhsata tabi olmayacak. Ancak kule ve direkler ile konteyner, kabin, kabinet için yapılan ilk izin veya ruhsat başvurusunda elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımları statik projelerde veya raporlarda gösterilecek. Elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımlarında teknoloji değişikliği, ilavesi veya revizyon yapılması durumunda bu hususlar için ayrıca proje veya rapor düzenlenmeyecek.

Elektronik haberleşme istasyonları için kamu kurum veya kuruluşları tarafından yer kullandırılması halinde sözleşme uyarınca tahsil edilecek yıllık yer kullanım bedeli, büyükşehir belediyelerinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yer seçim belgesi için belirlediği ücretin 4 katını, diğer yerlerde 2 katını geçemeyecek. Bu hükme aykırı yapılan sözleşmeler geçersiz olacak.

Kanunla, 2 Temmuz 2004 ile 1 Ekim 2009’da arasında yapılan kule ve direkler için herhangi bir ödeme olmadan kazanılmış hakların korunması öngörülüyor. Bu tarih aralığı dışında yapılanlar için ise belirlenen şartları sağlamaları koşuluyla ruhsat veya izin verilmiş sayılacak.

Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararname hükümleri ile tesis edilen kamu görevinden çıkarma, yurt dışı öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, emekli personelin rütbelerinin alınması ve kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin başvuruları değerlendirip karara bağlıyor.

Olağanüstü hal kapsamında doğrudan KHK’ler ile tesis edilen işlemlere bağlı ilave tedbirler için hakkında tedbir uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından OHAL Komisyonu yerine, ilave tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde başvuracak.

Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç 6 ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verecek.

Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilecek.

Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde kapsamında yapılacak başvuruların sonuçlandırılması için her türlü bilgi ve belgeyi ilgililerden talep edebilecek.

Soruşturmanın gizliliğine ve devlet sırlarına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla kurum ve kuruluşlar ile yargı mercileri, başvuru kapsamında ihtiyaç duyulan her türlü bilgi ve belgeyi gecikmeksizin başvuru yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına gönderecek veya yerinde incelenmesine imkan sağlayacak. Bu madde kapsamındaki çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşlarınca görevlendirilenler, görevlerini yerine getirdikleri sırada edindikleri, kamuya, ilgililere ve üçüncü kişilere ait gizlilik taşıyan bilgileri, kişisel verileri, ticari sırları ve bunlara ait belgeleri, bu konuda kanunen yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamayacak. Bu yükümlülük, görevden ayrılmalarından sonra da devam edecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı, Hakimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilecek.

TBMM Başkanvekili Haydar Akar, kanunun kabul edilmesinin ardından birleşimi 20 Ekim Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.

(AA)