TİM Eğilim Araştırması: İhracatın cirodaki payı ilk çeyrekte arttı

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) “İhracatçı Eğilim Araştırması”na göre firma cirolarındaki ihracatın payı 2018 yılının ilk çeyreğinde yüzde 66,2’ye yükseldi.

Firmaların yarısından fazlasının üretimi ve ihracatı artarken, en dikkat çekici artış ihracat birim fiyatlarında oldu. Her 5 firmanın 2’sinde ihracat birim fiyatları arttı. Araştırmada ilk çeyrek büyüme beklentisi yüzde 7, ikinci çeyrek ise yüzde 6,1 oldu.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: “İlk üç ayda ihracat yapan 48 bin firmadan 3 bin 500’ü ilk defa ihracata başladı. Bu ihracatın sürdürülebilirliği için son derece önemli bir veri. Daha yenilikçi ürünlerle ihracat birim fiyatlarında Almanya, İtalya gibi ülkeleri yakalamalıyız.”

İlk çeyrekte ortalama 29 ilave istihdam sağlayan ihracatçıların yaşadığı en büyük sorun döviz kurları olurken, oran yüzde 36,4’ten yüzde 43,5’e yükseldi. Lojistik maliyetleri, hammadde-aramalı fiyatları ile enerji maliyetleri de diğer sorunlar olarak sıralandı.

Büyükekşi: “Kurlardaki oynaklığın bitmesi ile ihracatçının yaşadığı sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacak. Kur riskine karşı kullanılabilecek yöntemlerin bilinirliği son derece sınırlı. Bu konuda daha fazla çalışmalıyız.”

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), her çeyrek düzenli olarak gerçekleştirdiği İhracatçı Eğilim Araştırması’nın 2018 yılı 1. Çeyrek Gerçekleşme ve 2. Çeyrek Beklenti sonuçlarını açıkladı. Geçen yıl en çok ihracat gerçekleştiren firmalar ile TİM ve ihracatçı birliklerinin yönetim kurulu üyelerine yönlendirilen ankete 406 firmanın üst düzey temsilcisi katıldı. Buna göre 2017 yılının son çeyreğinde firmaların cirolarında ihracatın payı yüzde 62,6 iken, 2018 yılının ilk çeyreğinde bu oran yüzde 66,2’ye yükseldi.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, firmaların ihracata her geçen gün daha fazla önem verdiğini belirterek “Bu artışta elbette kurlardaki yükselişin de etkisi var, ancak mikro düzeyde. Firmalarımızın ihracat yapma heveslerinin de son dönemde arttığına hep birlikte şahit oluyoruz. 2018’in ilk üç ayında ihracat gerçekleştiren 48 bin firmamızdan 3 bin 500’ü ilk defa ihracata başlayan firmalardan oluşuyor. Bu ihracatımızın sürdürülebilirliği için son derece önemli bir veri” diye konuştu.

EN DIKKAT ÇEKICI ARTIŞ IHRACAT BIRIM FIYATLARINDA OLDU

İlk çeyrekte firmaların yarısından fazlasının üretim ve ihracatında artış yaşandı. Mehmet Büyükekşi, “En dikkat çekici artış, firmalarımızın ihracat birim fiyatlarında yaşandı. Önceki çeyrekte firmalarımızın önemli bir kısmı birim fiyatlarında değişiklik yaşamazken, bu çeyrekte her 5 firmamızın 2’si ihracat birim fiyatlarının arttığını kaydetti. Petrol fiyatlarında ilk çeyrekte gördüğümüz artış, bu sektörle doğrudan veya dolaylı ilişkisi olan sektörlerimizde fiyat artışını beraberinde getiriyor. Ancak her platformda dile getirdiğimiz Ar-Ge, inovasyon, tasarım ve markalaşmaya daha fazla önem verildiğini eğitim, çalışma ve toplantılarımızda görüyoruz. Daha yenilikçi ürünlerle daha yüksek birim fiyatlarına ulaşarak, bu alanda Almanya, İtalya gibi ülkeleri yakalamak en büyük hedefimiz olmalı” dedi.

KUR RISKINDEN KORUNMA YÖNTEMLERININ BILINIRLIĞI SINIRLI

Firmalar, 2. çeyrek sonunda Doları 4,32, Euro’yu 5,24 olarak tahmin etti. TİM Başkanı, “Önceki araştırmalarımızdan farklı olarak bu çeyrekte firmalarımızın tahminlerinde çok geniş bir yelpazede rakamlar görüyoruz. Kurların öngörülebilirliği, fiyatlama çalışmaları için en kritik konu. Bugün alınan siparişi üç ay sonra teslim edip ödemeyi altı ay sonra alacak bir ihracatçı, altı ay sonraki dolar kurunu tahmin edemediğinde fiyat vermesi de imkansız hale gelir. Nitekim son günlerde ekonomimiz ile bağdaşmayan bir kur dalgalanmasına şahit oluyoruz. Bu noktada ise kur riskinden korunma yöntemleri önem kazanıyor. Kur riskine karşı kullanılabilecek yöntemlerin kullanma ve bilinirliğinde bu araştırmada bir artış yaşandı, ancak yine de bu yöntemlerin bilinirliği son derece sınırlı. Bu konuda daha fazla çalışmalıyız” dedi.

İLK ÇEYREK BÜYÜME BEKLENTISI YÜZDE 7, IKINCI ÇEYREK YÜZDE 6,1

Türkiye’nin güçlü büyüme performansının sürdüğünü vurgulayan Büyükekşi, “İlk çeyrek büyümemiz yüzde 7 civarında olacak. Son dönemde verilen yatırım teşviklerinin katkısıyla bu performansın devam etmesini bekliyoruz. Araştırmamıza göre ihracatçılarımız da bizimle aynı görüşü paylaşıyor. Güçlü büyüme performansımızın ikinci çeyrekte yüzde 6,1 büyüme ile devam etmesini bekliyor” dedi.

Araştırmaya katılan firmaların ortalama 18 ülkeye ihracat gerçekleştirdiğini, bu ülkelerden ikisinin yeni pazar olduğunu belirten Büyükekşi, “TİM olarak firmalarımızı yeni pazarlara kanalize etmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Daha çok pazarda faaliyet göstermek, firmalarımızın riski dağıtmalarına ve gelirlerini daha düzenli bir hale getirmelerine vesile oluyor. Bu amaca yönelik olarak mayıs ayında Ekonomi Bakanımızın da teşrifleri ile İhracat Pusulası portalımızı hayata geçirdik. İhracat yapsın yapmasın tüm firmalarımıza ve girişimcilerimize yeni hedef ülkeler öneriyor, bu ülkelerdeki rakiplerimizin birim fiyatlarından ülkedeki vize uygulamalarına, fuarlardan ithalat vergisi oranlarına tüm bilgileri kendilerinin kullanımına sunuyoruz. Mayıs ayı içerisinde 6 bine yakın kullanıcı portalı ziyaret etti, ürünler ve hedef pazarlar hakkında bilgi edindi. Bu hizmetimizin daha geniş kitlelere ulaşması için çalışmalarımız sürüyor” dedi.

DÖVIZ KURLARI EN ÖNEMLI SORUN

İhracatta karşılaşılan sorunların ilgili çeyreğe ilişkin gelişmelere paralel olarak şekillendiğini belirten TİM Başkanı, “2018’in ilk çeyreğinde artış gösteren döviz kurları, firmalarımızın sorunlarında da önemli bir yer teşkil ediyor. Döviz kurları ile ilgili yaşanan sorunların oranı yüzde 36,4’ten yüzde 43,5’e yükseldi. Böylece döviz kurları en önemli sorun olarak karşımıza çıktı. Yine kurlara doğrudan bağımlı olduğu için lojistik maliyetleri, hammadde ve aramalı fiyatları ile enerji maliyetleri döviz kurlarının ardından sıralandı. Ancak kurlardaki oynaklığın bitmesi ile bu sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacak” dedi.

İstihdam seferberliğinin devam ettiğini aktaran TİM Başkanı, “İhracatçılarımızın yüzde 36’sı bir önceki çeyrekte istihdamlarını artıracaklarını söylemişti. Araştırmamızda gördük ki ihracatçılarımız ilk çeyrekte bu yönde adımlar attı. İhracatçılarımız ilk çeyrekte ortalama 29 ilave istihdam sağladı. Umuyoruz ki ihracatçılarımızın istihdama katkısı yıl boyunca devam edecek” dedi.

İhracatçıların hedef pazarlarına değinen Büyükekşi, “Bu çeyrekte ilk beş hedef ülke ABD, Çin, Suudi Arabistan, Pakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Bir önceki çeyrekte Avrupa ağırlıklı bir tablo hakimdi, şimdi ise ihracatçılarımızın Orta Doğu bölgesine daha fazla ağırlık vermeye başladıklarını görüyoruz” dedi. TİM Başkanı ayrıca, ihracatçıların Avrupa pazarlarındaki paylarını artırmayı hedeflediklerini de belirtti.

FIRMALAR, TİM FAALIYETLERINI DAHA YAKINDAN TAKIP ETMELI

İlk çeyrekte TİM’in düzenlediği önde gelen etkinliklerin bilinirliği ve takip edilirliği konusunda da firmalara bir soru yönelttiklerini belirten Büyükekşi “TİM olarak ihracatta katma değer artışı, hedef pazar toplantıları, sorun çözme faaliyetleri gibi birçok çalışma yürütüyor, bu faaliyetlerimizin tamamını firmalarımıza ücretsiz olarak sunuyoruz. Ancak tüm duyuru ve bilgilendirme çalışmalarımıza rağmen bu etkinliklerimize katılım istediğimiz düzeyde değil. Örneğin firmalarımızın sorunlarına çözüm bulan ülke ve sektör masalarının bilinirliği yüzde 50’nin biraz üzerinde. Yılın ilk üç ayında dört tane rota toplantısı düzenledik, Fildişi Sahili, Malezya, Brezilya ve Arjantin pazarlarını ele aldık. Bilgisi olmasına rağmen bu toplantılara katılmayan firmalarımızın oranı hayli yüksek. Yine ticaret heyetlerimiz, firmalarımıza sadece uygun koşullarda hedef ülkelere gitme fırsatı sunmuyor, aynı zamanda oradaki potansiyel alıcıları firmalarımızın ayağına getiriyoruz. Ancak heyetlere katılım istediğimiz düzeyde değil. Firmalarımızın TİM’in internet sitesini, TİM TV’yi, sosyal medya hesaplarımızı yakından takip etmeleri, bu faaliyetlerimiz konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlayacaktır. Bu sayede çok daha fazla sayıda firmaya ulaşabiliriz” dedi.