Uygur Türkleri iade riskiyle karşı karşıya…

Pekin zulmünden kaçıp Türkiye’ye sığınan Doğu Türkistanlılar, sıkılaştırılan göç politikasından olumsuz etkileniyor. Mültecilik başvuruları geri çevrilen Uygurların oturum izinleri de iptal ediliyor. ‘10 gün içinde Çin’e gönderileceksiniz’ tebliğini alan Müslümanlar ortak kaygıyla sesleniyor: Geri dönüş hapis ve işkence demek.

Doğu Türkistan’da kurduğu devasa toplama kamplarında milyonlarca Müslümanı zorla alıkoyan Pekin’in bu zulmünden kaçan Uygurların ilk kapısı Türkiye oluyor. Ancak bir süredir Türkiye’de de Ugyurlar için hayat istedikleri gibi gitmiyor. Türkiye’deki son dönemde sertleşen göçmen politikası Çin zulmünden kaçan Uygurları da etkiliyor. Uygurların mültecilik başvurularının son dönemlerde göçmenlik ofisi tarafından sıklıkla reddedildiği bildiriliyor.

İngiltere merkezli yayın yapan middleeasteye.com sitesinin ulaştığı belgeler, Çin’den binbir güçlükle kaçan çok sayıda Uygur’un bürokrasinin çarklarına takıldığı ve geldikleri yerlere geri gönderildiklerini ortaya koyuyor. Sığınma başvuruları reddedilen ya da oturum izni yenilenmeyen Uygurlar Çin’e geri gönderilmekle tehdit ediliyor. Middle East Eye tarafından ulaşılan belgeler Uygurların oturum izni başvurularının Türk yetkilileri tarafından reddedildiğini gösteriyor.

Göçmenlik ofisi’nden gelen belgelerde  Uygurlara başvuruların neden reddedildiğiyle ilgili bilgilendirme yapılmadığı gibi sığınmacıların 10 gün içerisinde Çin’e geri gönderileceklerini belirtiyor. Belgelerde, 2017 yılında yapılan oturum izni başvurularının 1 ay önce reddedildiği, tekrar başvuru yapabilecekleri ancak bu başvurunun vatandaşı olunan ülkeden yapılabileceği bilgisi yer alıyor.

Uygur Müslümanları için kendilerini ‘yeniden eğitim’ adı altında toplama kamplarında sistematik işkenceye tabi tutan Çin’e geri dönüş, sessiz bir infaz anlamına geliyor. Çin zulmünden kaçarak Türkiye’ye sığınan Abuduaini Abulaiti 2012 yılından beri burada yaşıyor. Abuduaini’nin  2017 yılında yaptığı uzun süreli oturum izni başvurusunun reddedildiği haberi, 10 gün içinde sınırdışı edileceğini bildiren bir ihbarla birlikte 1 hafta önce kendisine ulaştırıldı. Abuduaini Middle East Eye’a yaptığı açıklamada belgeler eline ulaştığı anda şok olduğunu belirtti. 2012 yılında Türkiye’ye Malezya üzerinden geldiğini aktaran Abuduaini ‘’Türkiye’ye Malezya üzerinden geldim. Çünkü direkt uçuşlar Çin hükümetinin dikkatini çekiyordu’’ dedi. Abuduani, iki kardeşinin yeniden eğitim kamplarına alındığını ve onlarla irtibatlarının tamamen kesildiğini belirterek ‘’Geri döndüğümde bana neler olacağını bilmiyorum. Kardeşlerim ve binlercesiyle aynı kaderi paylaşmaktan korkuyorum’’ dedi. İngiltere’de yaşayan bir başka Uygur ise İstanbul’da yaşayan eşi ve 5 çocuğunu İngiltere’ye getirtmek için uğraştığını belirtti. Türkiye’de son dönemde sertleşen göçmen politikaları nedeniyle adını vermek istemeyen kişi ‘’Yaptığımız uzun dönemli oturum izni Mayıs ayında reddedildi. Eşim ve çocuklarım o zamandan beri Çin’e iade edilmemek için saklanarak yaşıyorlar’’ dedi. Sitenin bilgi için ulaşmaya çalıştığı İçişleri Bakanlığı ise konu hakkında yorum yapmayı reddetti.

ZİNNETGÜL İKİ ÇOCUĞUYLA GÖNDERİLDİ

Uygur göçmenlerle ilgili çalışma yapan aktivistler önceki gün yeni bir iadenin daha gerçekleştiğini bildiriyor. Bu kez iade edilen 30 yaşındaki Zinnetgül Tursun isimli kadın. İki çocuğu ile birlikte Tacikistan’a sınır dışı edilen Uygur kadının Tacikistan’dan da Çin’e teslim edildigi iddia ediliyor. Aileyi yakından tanıyan aktivistlere göre Çin’e iade edilen genç kadın cezaevine gönderilirken çocuklar da anneannelerine teslim edilmiş.

‘GELDİĞİNİZ ÜLKEDEN YENİDEN BAŞVURUN’

Türkiye’de yaşayan insan hakları savunucusu Abduweli Ayup, Türkiye’nin uygurların sınır dışı edilmelerine imkan sağladığını belirterek ‘’ Uygurlar sınır dışı raporlarını almadan önce yıllarca bekletiliyor. Başvurularının reddedilme sebepleri ise kendilerine açıklanmıyor. Uzun süreli ikamet için tekrar başvurabileceklerini ancak bunun yalnızca geldikleri ülkeden yapılabileceği söyleniyor. Oysa bu Uygurlar için hapis ve işkence demek’’ ifadelerini kullandı.

(karar.com)